L'istòri de sant Foutin, uno istòri dins l'Istòri

                                                                          La plaço centralo de Varàio / Varages dins lou Var

Noste coulègo Alan Brocq es istourian e ouvernhat mas escriéu també deïn de revistos prouvençalos.
Esperan qu'entendrés aquel bouci de l'Istòrio de Prouvenço

     Uno istòri prouvençalo... que fai partido de l'Istòri.

Sabès toùti que li Grè foundèron Massalìa devengudo Marsiho e Nikaia devengudo Niço. Em' acò i' aguè dounc de Grè en Prouvènço, e mèmo après, quand parlèron galés, i' aguè de gèns qu'avién de noum gregau.

Bon, sufis que n'i' avié un que se sounavo Foutin, que vèn dóu grè "fos" genitiéu "fotos" = la lus.

Mai quand la lengo grèco dispareiguè lou mounde coumprenguèron Foutin d'un autre biais, e supausèron que sant Foutin èro bon pèr la fertilita.

Em' acò dounc un artisto de Varàio en Basso-Prouvènço aguè l'idèio d'esculta un grand vié de fusto que pausèron à coustat de l'estatùio dóu sant dins la glèiso, e quand i' avié uno femo que voulié un enfant que trigavo trop venié se ié freta e bessai pus encaro quand la glèiso èro vuèjo.

Lou curat qu'èro mau-countènt à la debuto leissè faire : li femo venién de liuen prega sant-Foutin, faire... ço que devién amé lou vié de fusto pèr èsse pren, e leissavon de bèllis estreno pèr apieja lour preguièro un pau especialo.

Malurousamen au Segième Siècle apareguèron li proutestant que disién qu'aquéli biais de faire acò èro "d'idoulatrìo".

Se pòu bèn qu'ajon agu rasoun mai aguèron bèn tort de destrure l'estatùio de sant Foutin, ço que lis abitant dóu vilàgi poudién enca supourta, mai cramèron tambèn lou vié de fusto e touto la glèiso.

D'acò lou vilàgi de Varàio pousquè jamai s'en remetre.